REPUBLIKA KOSTARYKI


.
.
.
KSIĘGA GOŚCI


Pisarze, poeci, malarze
Politycy i prezydenci
Sportowcy
Aktorzy i piosenkarze
Inni



 
OSOBISTOŚCI: Inni

Arnoldo Mora
[1937-]. Filozof. Studiował filozofię w Belgii. W 1964 ukończył doktorat. Kierował Katedrą Filozofii na Uniwersytecie Kostaryki. Sprawował Urząd Ministra Kultury w latach 1994-1998. W 1995 otrzymał najwyższe wyróżnienie kulturalne Chile - medal Gabriela Minstrala.

Bernardo Augusto Thiel Hoffman
[1850-1901]. Urodził się 1 kwietnia w Niemczech (Elberfeld). W 1880 roku przyjał obywatelstwo Kostaryki i stał się drugim w historii biskupem kraju. Był odpowiedzialny za ściąganie do Kostaryki Jezuitów, i miał otwarty konflikt z prezydentem Prospero Fernandezem, który w 1884 roku wygnał go z kraju pod zarzutem nielegalnej agitacji. Powrócił w 1886 roku z Panamy. W ogrodzie Katedry Metropolitana w San Jose postawione jest jego popiersie.

Carlos H. Aguilar Piedra
[1916-]. Urodził się 24 sierpnia w Cartago. Pierwszy archeolog w historii Kostaryki. Uczęszczał do koledżu San Luis Gonzaga w Cartago. W latach 1935-1940 prowadził pierwsze badania w prowincji Cartago (Duan de Tucurrique, La Gloria de Juan Vinas, Llano Grande de Cartago, Tejar del Guarco). W latach 1940-1941 szef działy zoologii w Muzeum Narodowym. W 1946 roku ukończył Narodową Szkołę Antropologii i Historii w Meksyku. Absolwent paleontologii i antropologii na Uniwersytecie w Kansas (1946-1947). 1947-1948 - nauczał geografii i historii w koledżu San Luis Gonzaga w Cartago. 1954-1962 - dyrektor koledżu Vacacional de Artes y Oficios. W 1962 roku został profesorem na Uniwersytecie Narodowym w Kostaryce. 1964-1968 opracowywał eksponaty w Muzeum Złota. W 1968 roku rozpoczął prace archeologiczne na najbardziej znanym stanowisku archeologicznym kraju - Guayabo (nazywany przez to ojcem Guayabo). W 2003 roku wydał książkę "El jade y el chaman". W styczniu 2005 uhonorowany kulturalną nagrodą "Magon".

Enrique Baltodano Briceno
Znany lekarz. Urodził się w Liberii. Ukończył tamtejszą podstawówkę imienia Ascenciona Esquiuela. Od 1915 roku uczęszczał do Liceum Costa Rica w San Jose. W 1922 roku decydując poświęcić się medycynie wyjechał do Niemiec. Potem na Uniwersytecie Katalonia w Hiszpanii (Barcelona) ukończył chirurgię. Specjalizował się w Madrycie i na Uniwersytecie w Sorbonie (ginekologia i położnictwo). Badał choroby tropikalne w Londynie. Po powrocie do kraju (1930) leczył w Liberii i Bagaces. W latach 1955 i 1960 był dyrektorem szpitala w Liberii (obecnie szpital ten nosi jego imię).

Francisca Carrasco Jimenez
[1816-1890]. (Pancha). Bohaterka narodowa. Trzykrotnie mężata. W 1842 roku udała się konno do San Jose i obrzuciła kamieniami niepopularnego prezydenta Francisco Morazana. Uczestniczka walk z filibustierem Walkerem w 1856-1857. W 1886 roku w uznaniu zasług prezydent przyznaje jej miesięczne wynagrodzenie. W 1975 roku w Parku Centralnym w dzielnicy Hatillo w San Jose ustawiono pamiątkową tablicę jej poświęconą. W 1985 roku wypuszczono znaczek z jej podobizną. W 1994 roku kongres obwołuje ją bohaterką narodową.

Franklin Chang Diaz
[1950-]. Urodził się 5 kwietnia w San Rafael de Escazu. Kostarykański astronauta, pierwszy mieszkaniec Ameryki Łacińskiej, który poleciał w kosmos. Rodzice: matka Maria Eugenia Diaz, ojciec Ramon Chang Morales (pochodził z Chin). W 1951 roku wyprowadza się z nimi i siostrą do Wenezueli. Tam w 1957 roku dowiaduje się, że Rosjanie wysłali na orbitę pierwszego satelitę - Sputnika 1. Od tego czasu często wspinał się na drzewo mango i obserwował niebo. Po powrocie z Wenezueli, w 1967 roku ukończył Koledż La Salle i pracował w Banku Narodowym. Przez 8 miesięcy zaoszczędził 50 dolarów, i za tą sumę w 1969 roku wyjechał do Hartford (Connecticut) do krewnych. Podczas pierwszej próby dostania się na uniwersytet w tym stanie, został początkowo przyjęty (uczelniana administracja pomyliła się myśląc, że jest on z Portoryko, wyspy stowarzyszonej z USA), jednak gdy prawda wyszła na jaw, szybko skreślono go z listy. Na ostateczne przyjęcie na uniwersytet mieli lecz zostało odrzucone. Nie zraziło go jednak początkowe niepowodzenie. Pozostał, pracując w Stanach Zjednoczonych. Tam spotkał swoją pierwszą żonę Canoce Buker, z którą miał dwie dziewczynki: Sonię i Jean. Kilka lat potem wziął rozwód i ożenił się ponownie z Peggy Doncaster, która urodziła mu córkę Lidę. Po 10 latach przebywania w Stanach Zjednoczonych, w 1980 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo. To natchnęło go by ponownie spróbować złożyć swoje podanie do NASA. O 19 miejsc ubiegało się wówczas 4.000 aplikantów. Tym razem szczęście mu dopisało i w 1981 roku rozpoczął treningi w bazach. 12 stycznia 1986 roku uczestniczył w locie promem Columbia. Podczas misji obserwował kometę Halleya i przeprowadzał ekspertyzy dotyczące dziury ozonowej.

W sumie uczestniczył w sześciu misjach kosmicznych. Obecnie jest kierownikiem laboratorium NASA, gdzie konstruuje silnik plazmowy, który ma być wykorzystany podczas misji na Marsa i umożliwić kosmonautom szybsze poruszanie się w stanie nieważkości. Prócz tego interesuje się tropikalnymi chorobami. Współpracuje z kostarykańskimi naukowcami z Instytutu Neotropikalnego i Uniwersytetu Ziemi. 6 czerwca 2002 jako drugi człowiek w historii uczestniczył 7 raz w locie kosmicznym. W 2002, w Kostaryce odkryto nowy gatunek ćmy, którą nazwano jego imieniem "Pheneus changdiazi".

Jorge Volio Jimenez
Były ksiądz. Podczas dyktatury Tinoco prowadził najazdy z terytorium Nikaragui przeciw wojskom rządowym. Jego oddziały zostały jednak pokonane w krótkich przygranicznych starciach w 1919 roku. Po powrocie do San Jose uznany został za bohatera i nadano mu tytuł generała. W 1921 roku przewodził oddziałom kostarykańskim w potyczkach granicznych z Panamą. W 1923 roku stworzył Partię Reformy i bez powodzenia startował w wyborach prezydenckich. Wkrótce próbował też wesprzeć zbrojnie partyzantów z sąsiedniej Nikaragui, jednak powstrzymany został przez wysłanników rządowych. Sprowadzony siłą do San Jose, został zbadany i poddany leczeniu psychiatrycznemu w Belgii. W San Joaguin znajduje się klinika jego imienia.

Juan Santamaria
Legendarny bohater narodowy Kostaryki, zwany ze względu na fryzurę "Jeżykiem". Urodził się w Alajueli. Dobosz w oddziałach zbrojnych Kostaryki. Poświęcił życie za ojczyznę podczas bitwy pod Rivas w 1856 przeciwko filibustierowi ze Stanów Zjednoczonych Williamowi Walkerowi, który chciał zaanektować Amerykę Środkową i przywrócić niewolnictwo. Wycofujące się z Kostaryki oddziały Walkera, schroniły się w jednym z budynków miasta Rivas w Nikaragui. Ze względu na silnyostrzał, okrążające je wojsko kostarykańskie, nie miało możliwości się do nich zbliżyć. Sytuacja ta mogłaby trwać długo, gdyby nie Juan Santamaria, który podkradł się pod wejście do kryjówki i podłożył ogień. Mimo, że w rezultacue został przy tym zastrzelony, jego czyn zmusił towarzyszy Walkera do ucieczki. Na jednym z placów w Alajueli poświęcony jest mu pomnik. W mieście funkcjonuje również jego muzeum. Jego imieniem nazwane jest również największe lotnisko międzynarodowe kraju.

Nie jest jednak pewne, czy jego dane osobowe są prawdziwe. Jedni uważają, że był to tylko pseudonim. Natomiast według zapisów z kościoła w Alajueli, 29 sierpnia 1831 chrzczone było dziecko niejakiego Manuela Gallego imieniem Juan Maria. Istnieje przypuszczenie, że jego religijna matka dodała później do imienia Maria przedrostek Santa (święty). Najbardziej radykalna hipoteza mówi, że postać Santamarii została całkowicie zmyślona przez liberałów pod koniec XIX wieku.

Manuel Gonzalez Zeledon
[1864-1936]. Urodził się 24 grudnia w San Jose. Edukację ukończył w wieku lat 14. Pochodząc z biednej rodziny musiał szybko podjąć pracę. W 1889 roku wyjechał na 2,5 roku do Bogoty, gdzie napotkał czołowych przedstawicieli literatury kolumbijskiej i gdzie wkrótce został wicekonsulem Kostaryki. W 1892 roku pracował w kostarykańskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w 1896 roku był deputowanym do kongresu. 1904-1905 dyrektor Urzędu Statystycznego. W 1901 roku zaczął pisywać teksty polityczne do gazety "El Pais" (pod pseudonimem Magon). W 1906 roku wyjechał do Nowego Jorku, gdzie przez 16 lat był szefem Latynoamerykańskiej Sekcji Stowarzyszenia Rzemieślników, a w latach 1915-1920 konsulem generalnym Kostaryki. W 1936 roku wyjechał do Waszyngtonu gdzie został charge d`affairs. W 1961 roku w Kostaryce ustanowiona została nagroda w dziedzinie kultury jego imienia (Magon). W 1964 roku w Parku Hiszpańskim w San Jose odsłonięto pamiątkową tablicę mu poświęconą.

Manuel Maria Gutierrez
[1829-1887]. Urodził się 3 września w Heredii. W latach 1842-1845 kierował orkiestrą Heredii. Od 1852 dyrektor narodowej orkiestry armii kostarykańskiej. W 1852 roku poproszony został o skomponowanie muzyki do hymnu narodowego (po tym jak swój przyjazd zapowiedzieli przedstawiciele rządów Wielkiej Brytanii i USA). W 1858 roku wyjechał na kilka miesięcy na Kubę, gdzie kompletował instrumenty do swojej orkiestry.

Mario Chacon
[1911-]. Jeden z najsławniejszych kostarykańskich kompozytorów. Skomponował blisko 250 piosenek, wśród których najbardziej znanymi są "Caballito Nicoyano", "Asi es mi tierra", ""Mi novia linda" i "Ticas lindas". Jest prezydentem honorowym Związku Kompozytorów i Autorów Muzycznych.

Miguel Obregon Lizano
[1861-1935]. Urodził się 19 lipca w Alajueli. W 1883 roku ukończył Uniwersytet Santo Tomas na kierunku filozofia. W 1885 roku współtwórca reformy szkolnictwa. Stworzył pierwsze programy nauczania dla szkół podstawowych. W 1890 roku kurator oświaty w San Jose. W 1894 roku ożenił się z Clotilde Loria Iglesias. W 1909 roku rozpoczął pracę nauczyciela w Liceum Costa Rica i Colegio Superior de Senoritas. W 1923 roku Minister Spraw Zagranicznych Kostaryki. Założyciel bibliotek w kraju. Jego imię nosi Biblioteka Narodowa.

Minor Cooper Keith
[1848-1929]. Urodzony 19 stycznia w Brooklynie (Nowy Jork). Syn handlowca drewnem Minora Hubbella Keitha i Emily Meiggs (siostry sławnego budowniczego kolei Henry Meiggsa). Po ukończeniu nauki w szkołach prywatnych, przeniósł się do Texasu, gdzie zajął się hodowlą bydła na podarowanym przez ojca rancho. W 1871 roku porzucił to zajęcie po zaproszeniu przez Henry Meiggsa do pomocy w konstruowaniu kolei atlantyckiej w Kostaryce. W 1874 przejął całkowicie konrolę nad budową po śmierci Meiggsa. Budowniczy kolei atlantyckiej z San Jose do Limon. Miłośnik Sztuki Indiańskiej. Kolekcjonował złoto, jadeity, kamienne ozdoby i wyroby z gliny. Zarządzał posiadłością Hacienda Mercedes, w której w 1887 roku, po przewróceniu się podczas silnego wiatru drzewa, znaleziono mnóstwo indiańskich, przedkolumbijskich wyrobów ze złota. (Po jego odejściu, zbiory przekazane zostały do Muzeum w Brooklynie i Muzeum Naturalnej Historii w Nowym Yorku. Posiadacz plantacji bananowych, które w 1899 roku połączył z amerykańską firmą Boston Fruit Co., tworząc światowej sławy kompanię United Fruit Company. W 1884 roku nabył kopalnie złota Las Juntas de Abangares.

Nicolas Ulloa Soto
[1799-1864]. W 1824 roku odziedziczył własności Solara Pedro Antonio w Heredii. Zajmował się początkowo uprawą kawy oraz prowadzeniem kopalni. W 1835 roku stał na czele wojny domowej La Liga. W 1845 roku stworzył pierwsze w kraju ugrupowanie militarne. W 1843 roku zbudował dom który do dziś stoi na prawo od Casa de la Cultura. W latach 1916 - 1938 w Heredii funkcjonowała szkoła jego imienia. W Parku Centralnym w Heredii znajduje się jego popiersie.

Rafael Moya
W 1824 roku pozyskał dom Solara Pedro Antonio (wówczas najbogatszego człowieka w prowincji Heredia). Zajmował się uprawą kawy i prowadził kopalnię złota. W 1835 roku uczestniczył w wojnie domowej La Liga. Po jej zakończeniu zajmował się kopalnią w Górach Awokado. W 1836 roku powrócił do Heredii i stworzył Centrum Edukacyjne w postaci Szkoły Ojca Paula. W latah 1856 - 1864 był gubernatorem prowincji Heredia.

Ricardo Moreno Canas
[1890-1938]. Urodzony 8 maja w San Jose. Doktor - psychiatra. Matka: Maria Canas, ojciec: Inocente Moreno. Ukończył Colegio Seminario de Senoritas i Liceo Costa Rica. Następnie studiował w Szwajcarii na Uniwersytecie Gibraltar. Tam w 1915 otrzymał tytuł chirurga. Po wybuchu I Wojny Światowej przeniósł się do Francji, gdzie pracował w Ambulatorium Automobilklubu Francuskiego. W 1918 roku, otrzymał kilka nagród za swoją pracę w czasie działań wojennych. W czerwcu 1919 roku powrócił do Kostaryki, gdzie wkrótce podjął pracę na Wydziale Medycyny Kostaryki, w 1925 roku zostając jego kierownikiem. W 1936 roku objął stanowisko szefa chirurgów w szpitalu San Juan de Dios w San Jose. W 1934 roku zasłynął przeprowadzeniem pierwszej w kraju transplantacji serca. W latach 1932-1936 oraz 1936-1938 deputowany Kostaryki. Na jego zamówienie zbudowano Casa de Matute w San Jose (zamieszkiwał tam w latach 1930-1938). Chodziły słuchy, że może być przyszłym prezydentem. Zginął z rąk szaleńca 23 sierpnia 1938 roku. Znany był z tego, że nie pobierał opłat za leczenie od biednych ludzi. Do dzisiaj przed głównym szpitalem w kraju sprzedawane są pamiątkowe pocztówki z jego podobizną.

Solar Pedro Antonio
[1760 - 1824]. Najbogatszy człowiek prowincji Heredia. W 1790 roku nabył duże połacie ziemi w Heredii (m.in. miejsca gdzie dziś stoją Casa de la Cultura i Casa de Ulloa). Był właścicielem kilku magazynów w mieście. We wrześniu 1797 roku ożenił się z Sandoval Casamere.

Tobias Bolanos P.
Pilot i pionier lotnictwa kostarykańskiego. W 1972 roku nazwano jego imieniem lotnisko w Pavas.

 
© 2004; SŁUPSK; Rafał Cezary Piechociński