REPUBLIKA KOSTARYKI


.
.
.
KSIĘGA GOŚCI


Okres przedkolumbijski
XVI century
XVII century
XVIII century
XIX century
XX century
XXI century



 
HISTORIA: XVIII century

Potajemny handel

Na początku XVIII wieku posiadłości hiszpańskie w Ameryce, w tym Kostaryka miały zakaz handlu z przybyszami z innych krajów. Jednak mieszkańcy Cartago pod pretekstem wizytowania swych posiadłości i upraw kakao w dolinie Matina handlowali potajemnie ze statkami obcych bander (Holandii i Anglii). Proceder ten był tępiony przez centralne władze. W 1704 roku gubernator Serrano de Reina został oskarżony przez Gwatemalę o nielegalny jandel z portu Moin i zmuszony do rezygnacji.

Powstanie kaplicy nad brzegiem rzeki Virilla

Na początku XVIII wieku, mieszkańcy Mesety Centralnej coraz bardziej niezadowoleni byli z trudności, jakie musieli pokonywać by dostać się na mszę do kolonialnej stolicy Cartago. Niektórym (mieszkającym na obrzeżach) zabierało to czas nawet do dwóch dni. Wskutek tego 26 marca 1705 roku, ważne osobistości z 3 położonych w zachodniej części dolin: Barva, Aserri i Pacerua udali się do Audiencji Gwatemali z prośbą o zgodę na budowę nowej kaplicy w tym rejonie. Po jej uzyskaniu, wybudowano ją w miejscu zwanym dzisiaj Laginilla, przy ważnym w tamtych czasach moście nad rzeką Virilla.

Pablo Presbere na czele buntu Indian

Od początku wieku misjonarze przyjeżdżający do Talamanca dla swojego bezpieczeństwa uzbrojeni byli w kolty. Błędnie zinterpretowali to Indianie przeczuwając że zbliża się atak ze stony Hiszpanów na ich ziemie. Wskutek tego w 1709 roku doszło do buntów i walk w wyniku których zamordowani zostali misjonarze Pablo de Rebullida, Antonio de Zamorra oraz 10 żółnierzy. Spalono także 14 kościołów. Na czele Indian stał Pablo Presbere. Na wieść o tym z Cartago wyruszyła zbrojna grupa 120 mężczyzn pod przywództwem gubernatora Lorenzo Antonio Granada y Balbin. W Talamanca połączyli się z oddziałami kierowanymi przez Jose de Casasola y Cordoba. Zdołali oni pojmać wielu Indian i doprowadzić ich do Cartago. Był wśród nich także Pablo Presbere, który wkrótce zginął w egzekucji.

Wybuch wulkanu i trzęsienie ziemi

W Cartago, 16 lutego 1723 roku o godzinie 3 po południu, wybuchł wulkan Irazu. Miasto (ówczesna stolica) pokryte zostało grubą warstwą popiołu i lawy. Wybuchy i towarzyszące im trzęsienia ziemi oraz podziemne grzmoty miały swoją kontynuację jeszcze przez rok. (Te ostatnie były tak silne, że otwierały drzwi i okna w domach).

Zakładanie miast

W XVIII wieku przypomniano sobie o Kostaryce na nowo i rozpoczęto jej dalszą kolonizację. Jej przejawem było powstanie i rozbudowywanie infrastruktury kolejnych miast: San Jose (1737), Heredia (1755) oraz Alajuela (1782). Wszystkie miasta z tego okresu budowane były według tego samego wzoru. Najpierw wznoszony był kościół, wokół którego później rozrastało się miasto.

Atak Indian Miskito

W 1724 roku szczep Indian Miskito pod dowództwem kacyków Anibala i Petera złupił dolinę Matina. Wzięto wówczas do niewoli 20 więźniów.

W 1725 roku pojawili się znowu z propozycją pokoju i uwolnienia pojmanych. Jednak kiedy rok potem 3 pirogi wyładowane towarami handlowymi przybyły z Punta Gorda w Belize, ich przewodnicy - na rozkaz zarządcy doliny -zostali pojmani, a ich towary skonfiskowane. W efekcie Anibal na 14 pirogach z 2 tysiącami ludzi przybył pół roku później już w wojowniczych zamiarach. Okradli oni plantacje kakao, pozabierali lub poniszczyli maszyny lub narzędzia i wzięli do niewoli 25 więźniów.

Powstanie San Jose

W latach trzydziestych, w miejscu dzisiejszego miasta rozsianych było kilkanaście małych osad, między innymi Asseri, Barva, Escazu, Curridabad, Pacaca. Mieszkańcy Asserii zaproponowali, by w centralnym punkcie doliny wybudować kaplicę. Najdogodniejszym miejscem na nią okazało się Villa Nova Boca del Monte. Po jej wzniesieniu powstała parafia świętego Józefa. Wkrótce wokół kaplicy powstało 11 domów z dachówką oraz 15 krytych strzechą. Za ostateczny termin utworzenia miasta uważa się 21 maj 1737 roku.

Powstanie Heredii

Historia Heredii sięga 1706 roku, kiedy to w pobliżu jej dzisiejszego usytuowania mieszkańcy Asserii wybudowali kapliczkę. W 1717 roku kapliczka przeniesiona zostaje do dzisiejszej dzielnicy Heredii - Cujubigui. Dopiero w 1755 roku, major Tomas Lopez wydał dekret o stworzeniu miasta. 1 lipca 1765 roku, przewodniczący Sądu Najwyższego Kapitanii zatwierdził jego funkcjonowanie nadając nazwę Immaculate Conception de Cujubigui de Heredia.

Powstanie Puntarenas

Puntarenas założone zostało w XVIII wieku. Pierwsze domy budowano z cedru, a ich dachy kryte były strzechą. Ulice początkowo zasypywane były piachem, aż kilku handlowców nie zapoczątkowało mody na budowanie chodników we własnym zakresie przed prowadzonymi przez nich sklepami.

Wygląd stolicy

W drugiej połowie XVIII wieku Cartago znacznie się rozrosło. Powstało kilka nowych ulic i skwerów. Wzdłuż ulic wydrążano kanały, którymi płynęła zdatna do picia woda. Zaznaczała się już rejonizacja klasowa. W centrum mieszkali konkwistadorzy, ich potomkowie oraz arystokracja kreolska. Zabudowę stanowiły jednopiętrowe domy z drewnianymi (cedrowymi) okiennicami i drzwiami. Ściany stawiane były przy pomocy specyficznych cegieł. Tworzyły je bloki błota i gliny, które rozgniatane były przez zwierzęta wraz z kadłubami kukurydzy, a następnie suszone były dwa tygodnie na słońcu. (Wyrabiano je w El Tejar-małej osadzie niedaleko Cartago).

Peryferyjne dzielnice miasta zamieszkiwane były natomiast przez robotników oraz służbę.

Dalsze utarczki z Miskitami

W 1778 roku doszło do kilku prób podpisania pokoju z Miskitami. Żadna z nich nie zakończyła się jednak sukcesem. W 1779 roku do Matiny przybyli szefowie Miskitów prosząc o prezenty dla swojego króla. Proceder ten trwał od tamtej pory latami i miał symbolizować oddawanie czci przez króla Hiszpanii władcy Miskitów.

Biskup Tristan

W Cartago w 1782 roku biskup Nikaragui i Kostaryki Tristan stworzył biskupstwo, szpital i klasy gramatyki łacińskiej. Podczas swojej drogi powrotnej do Nikaragui, wkroczył na terytorium Indian Guatusos i bezskutecznie próbował ich chrystianizować.

Powstanie Alajueli

Założenie Alajueli było odpowiedzią na problemy wynikające z dużej odległości do Heredii, jaką musieli pokonywać mieszkańcy chcący załatwić urzędowe sprawy. Aby zespolić ludność okolic Poas, Rio Grande, Ciruelas i Targuas, postanowiono o wybudowaniu kaplicy. 20 listopada 1782 roku, w miejsce pod nią wybrane przyjechał biskup Nikaragui i Kostaryki Esteban Lorenzo de Tristan, który dokonał jej poświęcenia. W ten sposób nadano też prawa miejskie nowoutworzonemu miastu pod nazwą Alajuela.


 
© 2004; SŁUPSK; Rafał Cezary Piechociński