Kolejne zmiany prezydentów
W ciągu 6 kolejnych lat były 4 rewolucje (m.in. 28.IV.1902) i… 5 prezydentów. Juan Isidro Jimenes jeden z najbogatszych ludzi w kraju (plantator tytoniu) oraz General Horacio Vásquez zostali odpowiednio prezydentem i wiceprezydentem, jednak wkrótce (1903) Jimenez został obalony przez oddziały wierne Vasquezowi ponieważ nie mógł sprostać oczekiwaniom swoich zwolenników Jimenistas i Horacistas. Sam Vasquez natomiast został pozbawiony władzy przez Jimenistycznego General Alejandro Woss y Gil, który sam objął przywództwo w państwie. Niedługo był u władzy, bo obalony został przez Carlosa Moraleza. Jednak zamiast kontynuować przymierze z Jimenistami zaczął flirtować z Horacistami. Wkrótce pojawiła się nowa rewolta.
USA przejmuje kontrolę nad cłami
Kiedy Heoreaux został zamordowany i chaos gospodarczy pogłębił się. W wyniku niestabilności państwa: Francja, Włochy, Niemcy i Holandia wysłały do Dominikany statki wojenne w celu ochrony swoich obywateli. Aby zapobiec europejskiej inwazji prezydent Stanów Zjednoczonych i zapewnić stabilność projektowanej inwestycji w Kanale Panamskim Theodore Roosevelt 2.I.1904 roku dokonał małej inwazji oraz w 1905 roku zatwierdził kontrolę nad cłami dominikańskimi. Dało to możność zarządzania ekonomią kraju tak, by spłacić dług. W 1906 roku Stany Zjednoczone zdecydowały się na kontrolę nad dominikańskimi komorami celnymi (podpisano w tej sprawie traktat na kolejne 50 lat). W ten sposób chciano spłacić wierzycieli, a resztę przekazać rządowi Dominikany. Po dwóch latach dług zmalał z 40 mln $ do 17 mln. W 1916 zniesiono cła co otworzyło rynki dla amerykańskich eksporterów. Przemysł cukrowniczy otrzymał zastrzyk inwestycyjny.
Prezydenckie przepychanki
W 1906 roku Morales zrezygnował, a najwyższy urząd w państwie objął wiceprezydent Ramon Caceres. Po stłumieniu rebelii w północno-wschodniej części kraju (kierowanej przez Jimenistę generała Desiderio Ariasa), jego rząd wprowadził na nowo stabilność i zapoczątkował na wzrost gospodarczy wspomagany przez amerykańskie inwestycje w przemysł cukrowniczy. 19.XI.1911 roku został jednak zamordowany (Arias i Morales byli w to co najmniej zamieszani), a kraj ponownie pogrążył się w chaosie. Na okres dwóch miesięcy powołana była cywilna junta na czele z generałem Alfredo Victorią. Ogromne nakłady pieniężne ponownie wykorzystane były na zbrojenia do walki z rebeliami. Victorio zmusił kongres do wybrania jego wujka Eladio Victorii jako prezydenta jednak ta kandydatura szybko zamieniona została na arcybiskupa Adolfo Nouela. Po 4 miesiącach duchowny zrezygnował i zastąpiony został przez Horacistę kongresmana José Bordasa Valdeza, który pojednał się z Ariasem i Jimenistami by podtrzymać władzę. Potem do władzy ponownie doszedł Juan Isidro Jimenes Pereira (który sprawował już tę funkcję w latach 1899-1902). Do swojego gabinetu zaprosił opozycję. Wkrótce miał on wroga w osobie Desiderio Arias (sekretarza ojny w jego gabinecie). USA zaproponowało pomoc militarną, ale Jimenez odmówił i ustąpił 7.V.1916 roku.
USA mąci w Dominikanie
W 1913 roku Vasquez powrócił z wygnania w Portoryko i poprowadził nową rebelię. W VI.1914 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson wydał ultimatum dla obu stron by jak najszybciej porozumiały się odnośnie nowego prezydenta, albo USA same będą musiały kogoś narzucić. Po krótkich rządach tymczasowych Ramóna Báeza Machado, w X.1914 roku na stanowisko głowy państwa wybrany został Juan Isidro Jimenez (który sprawował już tę funkcję w latach 1899-1902). Jednak wkrótce nowy prezydent stanął wobec nowych żądań USA, m.in. Oczekiwało się od niego mianowania Amerykanina na stanowisko dyrektora robót publicznych, a nowe siły zbrojne miały być dowodzone przez Amerykańskich oficerów. Kongres dominikański odrzucił te propozycje i rozpoczął proces impiczmentu przeciw Jimenezowi. W VII.1915 roku USA okupowały już Haiti i groziły, że Dominikana może być następną. W IV.1916 doszło do zamachu stanu przeprowadzonego przez ministra wojny w rządzie Jimeneza - Desiderio Ariasa. USA zaproponowało pomoc militarną, ale Jimenez odmówił i ustąpił 7.V.1916 roku. Stało się to pretekstem dla USA do dokonania inwazji na Dominikanę.
Okupacja Stanów Zjednoczonych
15.V.1916 roku na Dominikanie wylądowali marines. 1.VI marines okupowali już Monte Cristo i Puerto Platę, a na początku lipca zajęli Santiago. Jako prezydenta Amerykanie wybrali Francisco Henríqueza y Carvajala, ale kiedy w XI okazało się że nie spełnia on wymagań USA, narzucono własne kandydatury dla całego rządu. Na jego czele stanął Admiral Harry Shepard Knapp. Zreorganizowano z systemu celnego, rozszerzono dostępność do edukacji podstawowej, stworzono policję, ulepszono sieć drogową kraju (w tym autostradę łączącą Santiago i Santo Domingo).
Wielu krytyków okupacji było wsadzanych do więzienia. Panoszyła się też cenzura. Okupanci nie byli rozumiani przez społeczeństwo. Nie posługiwali się językiem hiszpańskim i nie obchodziło ich dobro Dominikańczyków. W 1920 roku wprowadzono też zmiany w reformie rolnej na mocy której wielu nielegalnych farmerów straciło swoje ziemie. Sfrustrowani, tworzyli ruch oporu i partyzantkę przeciw nowej władzy, szczególnie zauważalną w Hato Mayor i El Seibo. Oszacowano, że po kraju rozprzestrzeniały się grupy partyzanckie każda licząca po kilka tysięcy członków. W sumie takich grup było od 8 do 12. Jednak rywalizacja sprawiała, że walczyły one także między sobą.
Po zmianie władzy w USA, nowy prezydent Warren G. Harding zapowiedział zakończenie okupacji Dominikany. Zkończyła się w X.1922 roku, a wybory odbyły się w III.1924 roku. Zwyciężył były prezydent Horacio Vásquez Lajara (1902-1903), który ściśle współpracował z USA. 13.VII odbyło się jego zaprzysiężenie, a USA całkowicie wycofały się we wrześniu. Jego rządy były w miarę spokojne, ekonomia powoli się rozwijała i panowała względna stabilizacja.
Kłopoty z cukrem
Po pierwszej wojnie światowej znacznie wzrosły ceny za cukier. Były to najwyższe ceny w dotychczasowej historii. W ten sposób eksport dominikańskiego cukru zwiększył się z 122.642 ton w 1916 do 158.803 ton w 1920, (co dało zysk 45,3 mln $). Jednak powrót popularności buraków cukrowych w Europie ponownie spowodowało gwałtowny spadek cen na cukier z trzciny cukrowej z Dominikany (1921 rok). Wielu plantatorów zbankrutowało a na rynku cukrowniczym dominowały amerykańskie konglomeracje. Stanowiły one 81% wszystkich terenów pod uprawę.
Podczas wyborów prezydenckich 1920 roku, kandydat republikanów Warren Harding skrytykował okupację kraju i obiecał wycofanie wojsk USA w przypadku gdy wygra. Tak się też stało. 1.X.1920 roku prezydentem tymczasowego rządu Dominikanyzostał Juan Bautista Vicini, nowy prezydent USA zaś zgodnie z zapowiedzią rozpoczął się proces wycofywania Amerykanów.
Nowy prezydent, rewolucja i sfałszowane wybory
Okupacja zakończyła się w 1924 roku, kiedy demokratycznie wybrano prezydenta Vásqueza. Rozszerzył on kadencję prezydenta z 4 do 6 lat. Depresja gospodarki światowej spowodowała, że ceny cukru jeszcze gwałtowniej spadały. W II.1930 roku (na 4 miesiące przed planowanymi wyborami) w Santiago doszło do rewolucji kierowanej przez prawnika Rafaela Estrella Ureny. Ówczesny dowódca sił zbrojnych Rafael Leonidas Trujillo Molina nakazał żołnierzom pozostanie w koszarach, Vasquez został skazany na wygnanie, a Estrella mianowany tymczasowym prezydentem. W V.1930 Trujillo zwyciężył zdobywając 95% głosów. Wykorzystywał on armię do wymuszania głosów na wyborcach.
W 1935 roku doszedł do porozumienia z Haiti o spór graniczny, a w 1941 roku zakończył porozumienie celne z USA (które miało obowiązywać do 1956 roku). W 1947 roku uwopnił dług krajowy. . Pod koniec swojej kadencji, w 1934 roku był on najbogatszym człowiekiem w kraju.
Trujillomania
Trujillo stworzył partię polityczną (Partię Dominikańską). W latach 1940`s Gwardia Narodowa była największą siłą zbrojną w Ameryce łacińskiej. Przeznaczano na jej utrzymanie 21% budżetu. Dominikana miała bardzo dobrze rozwinięty system szpiegowski. W 1930 roku Santo Domingo dosięgnął huragan. Żywioł pochłonął życia 3.000 ludzi. Trujillo odbudował miasto nazywając go Ciudad Trujillo. Zmienił też nazwę najwyższego szczytu w kraju z Pico Duarte na Pico Trujillo. W całym kraju zbudowano około 1.800 pomników jemu poświęconych, a we wszystkich inwestycjach obowiązkowo musiała być tabliczka, że skonstruowane były podczas „ery Trujillo”.
Masakra Haitańczyków
W 1937 roku Trujillo zlecił masakrę Haitańczyków w ten sposób mszcząc się na Haiti za rzekome współpracowanie z opozycją w Dominikanie. Wydarzenia te przeszły do historii jako masakra pietruszkowa lub El Corte. W ciągu sześciu dni (2-8.X.1937) armia zabiła od 17 do 35.000 Haitańczyków. Aby uniknąć podejrzeń, że za tym stoi armia żołnierze zamiast karabinów używali maczet. Zatrzymywali każdego z ciemną karnacją nakazując im wymawiać słowo „pietruszka”, które dla Haitańczyków było bardzo trudne ze względu na literkę „r”. Potępione zostało przez międzynarodową opinię publiczną. Zakazywano praktyk voodoo, a miejscowości w pobliżu granicy zmieniły nazwę z kreolskich na hiszpańskie. Zostały też wprowadzone ograniczenia w zatrudnianiu cudzoziemców w firmie. Zakazano też przebywania w kraju Haitańczykom poza sezonem zbioru trzciny cukrowej. W zamian za ludobójstwo unikana zgodziła się zapłacić rekompeatę Haiti w wysokości 750.000 $ (obniżoną potem do 525.000).
Dyktatura Trujillo
W zamian za to popierał uchodźców z Hiszpanii oraz Żydów uciekających przed II Wojną Światową. W ten osób chciał podnieść odsetek ludności białej w kraju. Bardzo ściśle współpracował ze Stanami Zjednoczonymi przeciw Komunistom. Miał z nimi podpisane porozumienie o wspólnej obronności.
Pod koniec życia zgromadził 800 mln $. Jego rodzina zajmowała 50-60% wszystkich terenów uprawnych, stanowili też 80% aktywności handlowej w stolicy. W latach 1940 i 1950`s wzrósł produkt narodowy brutto. Obserwowano dalszy rozwój infrastruktury. Bardzo rozwinęła się stolica kraju.
Dominikańskie macki za granicą
W 1956 roku agenci Trujillo zamordowali w Nowym Jorku baskońskiego uchodźcę Jesúsa María de Galíndeza, który z początku współpracował z Trujillo, jednak potem obrócił się przeciw niemu i wpływał na jego zły wizerunek w Stanach Zjednoczonych. W VIII.1960 roku Organizacja Państw Amerykańskich OAS narzuciła na kraj dyplomatyczne sankcje po tym jak oskarżono Dominikanę o spisek przeciwko życiu prezydenta Wenezueli Rómulo Betancourt.
Zabójstwo sióstr
25.XI.1960 roku Trujillo zabił 3 z 4 sióstr Mirabal (zwanych Motylami). Jedna z nich była prawnikiem otwarcie sprzeciwiająca się reżimowi Trujillo. W całym kraju przetoczyły się demonstracje, a prowincja w którym urodziły się siostry (Salcedo) zmieniła nazwę na Mirabel Sisters). W dniu ich egzekucji odbywa się międzynarodowy dzień przeciw przemocy wobec kobiet.
Zabójstwo Trujillo
30.V.1961 roku podczas gdy Trujillo jechał do swojej posiadłości niedaleko San Cristobal, został zastrzelony przez wynajętych przez agentów CIA dominikańskich decydentów. W XI.1961 rodzina Trujillo została wygnana z kraju i uciekła do Francji. Władzę objął marionetkowy prezydent Joaquín Balaguer.
Triumwirat
Od 1.I.1962 roku Balaguer stał na czele 7-osobowej Izby Stanu. 4.I zniesiono sankcje OAS.
Doszło jednak do próby zamachu stanu, wskutek czego Balaguer zrezygnował z urzędu i 16.I udał się na wygnanie. Do czasu nowych wyborów na czele rządu stanął Rafael Filiberto Bonnelly. 20.XII.1962 roku prezydentem został popularny socjaldemokrata Juan Bosch (były to pierwsze wolne wybory od 38 lat). Stworzył w czasach Trujillo opozycyjną Partię Rewolucji Dominikańskiej (PRD). Próbował on przywrócić armię pod cywilne dowództwo. Dochodziło do antagonizmów między armią, a kościołem. We IX.1963 roku Bosch został obalony przez prawicowców pod dowództwem Elíasa Wessina. Krajem zaczęła rządzić 3-osobowa junta wojskowa, a sam Bosch został wygnany do Portoryko.
Triumwirat stworzył dyktaturę do 16.IV.1965. 24.IV.1965 doszło do rebelii zwolenników PRD przeciw juncie wojskowej Donalda Reida Cabraza. Organizatorzy (m.in. Jose Pena Gomez) domagali się powrotu Boscha. Po puczu, do walk przeciw sobie przystąpiły różne frakcje wojskowe, a sytuacja zaogniła się zamieniając w wojnę domową. Konstycjonaliści (popierający Boscha) zajęli pałac prezydencki. Jednocześnie konserwatywne siły wojskowe (zwane lojalistami), kierowane przez Wessina odpowiedziały atakiem czołgowym oraz bombardowaniem Santo Domingo. 28.IV poproszono USA o kolejną interwencję i doszło do niej pod pozorem obrony interesów mieszkających na Dominikanie Amerykanów. Na Dominikanie wylądowało 23.000 marines, a cała operacja nosiła nazwę Power Pack. Amerykanie za wszelką cenę chcieli utrzymać Dominikanę w swojej strefie wpływów i uchronić ją przed kubańskimi wpływami.30.IV dzięki pośrednictwu nuncjusza został zawarty układ o zawieszeniu broni. Amerykanie przebywali na wyspie do X.1966 roku.
Cud dominikański
W VI.1966 prezydentem wybrany został (wiceprezydent za rządów Trujillo) Joaquin Balaguer - lider Partii Reformistycznej (która potem przeistoczyła się w Społeczno-Chrześcijańską Partię Reformistyczną (PRSC). Ponownie zwyciężył w V.1970 i następnie jeszcze raz na kolejną kadencję w V.1974. W obu przypadkach opozycja bojkotowała wybory. 28.XI.1966 roku stworzono nową konstytucję. Według jej zapisów kadencja prezydenta wynosiła 4 lata. Wprowadzono drugą turę wyborów. Dolną granicą wiekową wyborców było 18 lat, jednak Ci którzy byli w związkach małżeńskich, a mieli poniżej 18 lat również mogli głosować. Kraj otworzył się na zagraniczne inwestycje. W czasach prezydentury Balaguera odznaczał się dużym wzrostem gospodarczym. Okres ten zwykło się nazywać cudem dominikańskim.
Rozdysponowanie zysków nie było jednak sprawiedliwe. Powiększała się polaryzacja społeczeństwa. Pojawili się bogaci milionerzy, a Ci co byli biedni, stawali się jeszcze bardziej pod kreską. Biedota często była nękana przez aparat państwowy. W wyborach prezydenckich z V.1978 roku, Balaguer został pokonany przez swojego konkurenta Silvestre Antonio Guzmána Fernándeza z PRD. Natychmiast polecił wojskom szturm na centra wyborcze i niszczenie głosów obwołując się tym samym prezydentem. Prezydent Stanów Zjednoczonych Jimmy Carter odrzucił uznanie jego władzy i w wyniku braku poparcia międzynarodowego Balaguer musiał ustapić. 16.VIII Guzman objął władzę w państwie i był to pierwszy raz kiedy najwyższy urząd został przekazany z rąk do rąk pokojowo. Ukrócił on cenzurę w mediach oraz uwolnił więźniów politycznych. Zdymisjonował też 24 generałów. W latach 1970`s spadały ceny trzciny cukrowej, a rosły ceny ropy. Powiększało się bezrobocie i inflacja. Rozpoczęła się masowa emigracja do Stanów Zjednoczonych za chlebem.
Powodzenie programu oszczędnościowego
Wprowadzony w VIII.1990 na życzenie MFW i Banku Światowego program oszczędnościowy, który obejmował przede wszystkim zmniejszenie subwencji, zahamował spadek wartości pieniądza. Stopa inflacji zmniejszyła się o 5% (do 54% za 1991). Banka Centralny Dominikany określił wzrost gospodarczy w 1992 na 3%. W 1991 roku Dominikanę odwiedziło 1,3 mln turystów, o 30% więcej niż w 1990. Turystyka przyczyniła się do wytworzenia 10% PKB.
Fałszowane wybory lat 1990`s
Ponownie wybory zostały rozpisane w 1982 roku. Wygrał je przedstawiciel Dominikańskiej Partii Rewolucyjnej (PRD) Salvador Jorge Blanco. Pokonał Bosha i Balaguera. Jego kadencja nie była popularna, a w 1988 roku odpowiadał przed sądem za korupcje I defraudacje popełnione podczas prezydentury. Balaguer ponownie powrócił do władzy w 1986 roku i został na stanowisko prezydenta przez kolejne 10 lat. Wybory 1990 roku (Balaguer pokonał Bosha) odznaczały się przemocą i defreaudacjami. Podobnie było z wyborami 1994. Podczas tych ostatnich głównym rywalem Balaguera był Jose Francisco Pena Gomez z socjldemokratycznej Dominikańskiej Partii Rewolucyjnej (PRD). Balaguer otrzymał 43% głosów, a Gomez 41%. Większość obserwatorów stwierdziła, że wybory były sfałszowane. Pod presją Stanów Zjednoczonych Balaguer rozpisał nowe w 1996 roku, sam w nich nie uczestnicząc. Popierał on jednak zwycięzce (Leonela Fernandeza Reynę z PLD), ponieważ bał się, że do władzy może dojść jego przeciwnik Jose Francisco Pena Gomez z PRD.
Uroczystości ku czci Kolumba
Uroczystościom związanym z 500 rocznicą przybycia Kolumba do Dominikany towarzyszyły rozruchy (12.X.1992). Na początku X.1992 otwarto w Santo Domingo latarnię morską Kolumba, wzbudzającą kontrowersje z powodu kosztów, sięgających 60 mln $. W tym samym czasie w kraju przebywał papież Jan Paweł II (9-14.X.1992), który zdystansował się od uroczystości. Przypomniał o krzywdach Indian wyrządzonych od czasów kolonizacji. Opozycjoniści wzięli udział w demonstracjach. Policja otworzyła ogień.
Leonel Fernandez Reyna
Wybory 1996 wygrał wychowany w Stanach Zjednoczonych Leonel Fernández Reyna z Dominikańskiej Partii Wolności (PLD). Otrzymał 51% poparcia I pozostawił w tyle konkurentów Jose Francisco Pena Gomeza (PLD) i Jacinto Peynadozę. Jego pierwszą decyzją było sprzedawanie udziałów firm państwowych. Zakończył okres izolacji i zaczął ściślej współpracować z innymi państwami karaibskimi. Wysłał na emeryturę wielu wojskowych decydentów. Krytykowany był za bierność odnośnie korupcji i ignorowanie statystyk z których wynikało, że 60% społeczeństwa żyje w biedzie. 11.XI.1997 roku doszło do zamieszek w których mieszkańcy protestowali przeciw niskim pensjom i przerwom w dostawie prądu. Ogłoszono strajk generalny. Podczas starć zginęło 10 osób.
Katastrofa samolotowa
6.II.1996 roku y wybrzeży Dominikany doszło do katastrofy samolotowej, w której zginęło 189 pasażerów (w większości Niemców). Samolot należał do tureckich linii lotniczych Birgenair i wykonywał lot czarterowy z Puerto Plata (lotniska międzynarodowego im. Gregoria Luperona) do Frankfurtu. Lot oznaczony był numerem 301, a wykonujący go samolot był Boeingiem 757-225. Krótko po starcie o 23.42 maszyna spadła do oceanu. Powodem były tzw. rurki Pitota, które podczas 3-tygodniowego postoju samolotu na lotnisku nie były niczym zabezpieczone. Podejrzewano, że zalęgły się w nich osy, co potem przyczyniło się do m.in. Złych odczytów prędkości Boeinga.
KONTAKT
| 
